کاکا؛ خوشمزه گیلانی در فهرست آثار فرهنگی ناملموس
تاریخ انتشار: ۲۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۳۳۴۱۱
ایسنا/گیلان کاکا یکی از شیرینی های محلی و خوشمزه گیلانی است که شیوه تهیه سنتی آن به تازگی در فهرست آثار فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است.
گیلان از نظر تنوع غذاهای محلی نخستین استان ایران است و در حال حاضر بیش از ۱۷۰ غذای محلی در گیلان و با هنر دست بانوان این استان پخت میشود که در این میان پخت شیرینی و میان وعده نیز جایگاه ویژه ای دارد و بانوان از هر فرصتی برای تهیه این خوراکی های خوشمزه استفاده می کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
یکی از شیرینی های خوشمزه گیلان که بر پایه کدو حلوایی تهیه می شود، به زبان محلی گیلان به ویژه شهرهای غرب استان «کویی کاکا» یا همان «کاکای کدو» نام دارد که به تازگی در فهرست آثار فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است.
از گذشته های دور وقتی فصل کدو حلوایی می شد، علاوه بر طبخ کدو به عنوان یک میان وعده مقوی و خوشمزه، عطر و بوی غذاهایی که با کدو تهیه می شد از مطبخ خانه ها در کوی و برزن سرسبز گیلان به مشام می رسید.
آش کدو شبیه شیربرنج است که به آن کدو اضافه می کنند، کدو تره نیز غذایی شبیه فسنجان است که کدو دارد و کدو پلو هم با کره سرو می شود. در مربای کدو و البته نان کشتا هم کدو استفاده می شود و مزه دلچسب این نان خوشمزه را صد چندان می کند.
بانوان گیلانی امروز نیز همین خوراکی های خوشمزه را برای اهالی منزل تهیه میکنند و رونق بازار غذاهای مختلف و رنگارنگ فرنگی و فانتزی باعث نشده که خوراکی های سنتی که نسل به نسل و از مادر به دختر رسیده، گرد فراموشی به خود بگیرد و امروز بعضی از این خوشمزه های قدیمی در فهرست آثار ناملموس میراث فرهنگی به ثبت رسیده است که کاکا هم یکی از آنهاست.
میراث فرهنگی ناملموس به تولیدات و فرایندهای فرهنگی گفته میشود که با گذشت زمان و از نسلهای پیشین باقی ماندهاند. بخشی از داراییهای فرهنگی، محصولاتی ملموس مانند ساختمانها یا کارهای هنری هستند. با این حال بخشهای زیادی از فرهنگ به شکل ناملموس است مانند ترانه، موسیقی، درام، توانمندی، آشپزی، هنر صنایع دستی و...؛ جشنوارههای گوناگون نیز شکلهایی از فرهنگ به شمار میروند که قابل ثبت و ضبط هستند، اما ملموس نبوده و قابلیت ذخیره در محل فیزیکی مانند موزه را ندارند لذا از طریق ابزارها و وسایلی که در آنها به کار رفتهاند تجربه می شوند. این وسایل فرهنگی توسط سازمان ملل متحد گنجینههای بشری یا همان آثار ناملموس میراث فرهنگی نامیده شده است.
صیانت از ذخایر فرهنگی بسیار حائز اهمیت است
ولی جهانی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان از ثبت ۱۵ اثر ناملموس در فهرست آثار ملی خبر داد و گفت: استان گیلان ذخایر فرهنگی بی نظیری دارد که حفاظت و صیانت از آنها بسیار حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه شیوه تهیه سنتی شیرینی کاکا(کویی کاکا) یکی از این ۱۵ اثر ناملموس است، بر اهمیت حفظ ارزشهای اجتماعی، سنتها، آداب و رسوم، روشها و جنبههای کارکردهای انسانی تاکید و خاطرنشان کرد: ادارهکل میراث فرهنگی استان با جدیت فراوان برای حفظ و پاسداری از این گنجینههای با ارزش فرهنگی، برنامهریزیهای لازم را در دستور کار قرار داده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان ادامه داد: از دیگر این ۱۵ اثر می توان به مهارت سنتی پخت غذاهایی از جمله بورانی پلو، مویَه لَوَنگی، باسترمَه لونگی، زِرَینَه نون همچنین مهارت سنتی فرآوری چای اشاره کرد ه در فهرست آثار ملی ناملموس کشور قرار گرفته است.
استقبال از طعم بی نظیر کاکا
فریده آناهید، بانوی هنرمند انزلیچی که سال هاست در زمینه تولید صنایع دستی گیلان فعالیت دارد در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: قبل از کرونا در برج میلاد غرفه صنایع دستی داشتیم و به پیشنهاد یکی از دوستان، کاکا هم تهیه و عرضه کردیم که به مذاق بازدیدکنندگان بسیار خوش آمده بود و تقریبا همه دستور تهیه آن را می پرسیدند.
وی می گوید: کاکا را باید تازه مصرف کرد و تهیه آن هم خیلی ساده است و معمولا به عنوان عصرانه همراه با چایی صرف می شود؛ البته در دورهمی ها نیز کاکا یکی از خوراکی های خوشمزه و پر طرفدار است.
این بانوی هنرمند، با اشاره به طرز تهیه کویی کاکا گفت: کدوی پخارپز شده، آرد گندم و تخم مرغ مواد اصلی این شیرینی خوشمزه هستند و بعد از مخلوط کردن در روغن با حرارت ملایم به گونه ای که طلایی شود، حرارت می دهیم.
وی با بیان اینکه کاکا به صورت تازه خوری مصرف می شود، افزود: رسم و رسوم خاصی در تدارک این شیرینی وجود نداشت چون باید تازه تهیه و سرو می شد ولی عطر کویی کاکا همیشه یادآور دورهمی ها و خوشی های با هم بودن است.
آناهید گفت: قبلترها برای اینکه کدو برای مصارف غذایی و از جمله تهیه کاکا در دسترس باشد، آن را آویزان می کردند تا مدت زمان ماندگاری بیشتری داشته باشد ولی این روزها که فضاهای زندگی کمتر شده، معمولا کدو را پخته و در اندازه های دلخواه بسته بندی و فریز می کنند.
به گزارش ایسنا، درست کردن کاکا فوت کوزهگری دارد و اگر نسبت مواد به اندازه نباشد در روغن وا می رود و یا بعد از حرارت دیدن همانند نان، سفت می شود.
در کاکای خوشمزه گیلانی لطافت و طعم و عطر کدو حس می شود و البته با توجه به ذائقه افراد به آن شیر یا ماست، بکینگ پودر، زعفران همچنین آرد برنج اضافه می کنند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری میراث فرهنگی ثبت میراث ناملموس استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی سیاسی استانی شهرستانها فرهنگی ناملموس فهرست آثار خوشمزه گیلان میراث فرهنگی صنایع دستی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۳۳۴۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آموزش یک مدل نوشیدنی کافی شاپی خوشمزه با طالبی
فراروـ اسموتی نوعی نوشیدنی است که از مخلوط میوه و سبزیجات تازه با یخ، آب و مواد شیرین کننده مانند عسل یا شکر تهیه میشود. تفاوت اسموتی با آب میوه این است که اسموتی دارای بافت میوه است و آبکی نیست. در فصل تابستان و با گرم شدن هوا آب بدن به خاطر تعریق زیاد کاهش پیدا میکند. در این حالت خوردن نوشیدنیهای خنک و آبدار برای رفع عطش و کمبود آب بدن بسیار مفید است. اسموتی به دلیل بافت میوهای که دارد، بسیار مغذی است و علاوهبر نوشیدنی یک میان وعده کامل هم محسوب میشود. اسموتی موز و طالبی یکی از انواع نوشیدنیهای کافی شاپی است که با شروع فصل گرما خوردن آن بسیار میچسبد و برای کودکان نیز یک نوشیدنی محبوب است. اگر دوست دارید این اسموتی خوشمزه را به راحتی در منزل تهیه کنید، در ادامه این مطلب با آموزش اسموتی موز و طالبی همراه ما باشید.
مواد لازمطالبی یا ملون: نصف یک عدد
موز: ۱ عدد
بستنی وانیلی: ۱ لیوان
شیر: نصف لیوان
یخ: ۴ تکه کوچک
برای درست کردن این اسموتی میوهای خوشمزه ابتدا ملون یا طالبی را پوست و به صورت تکههای کوچک خرد کنید. موز را هم به صورت جداگانه پوست کنید و حلقهای برش بزنید. حالا موز و طالبی را به صورت جدا به مدت ۱ ساعت داخل فریزر بگذارید تا یخ ببندد. بعد از این مدت زمان طالبی و موز یخ زده را داخل پارچ مخلوط کن بریزید، سپس بستنی وانیلی، شیر و تکههای یخ را به آن اضافه کنید و چند پالس دستگاه را بزنید تا مواد به صورت یکدست با هم مخلوط شوند. حالا شیک خوشمزهتان را داخل لیوان مخصوص سرو بریزید و با تکههای موز و طالبی دور لیوان را تزیین کنید، نوش جان.
نکات مهم
۱ ـ طالبی سرشار از مواد مغذی است که برای سلامت بدن مفید هستند. طالبی حاوی کربوهیدرات، پروتئین، آب، پتاسیم، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر و روی است. همچنین طالبی دارای ویتامین A، بتاکاروتن، ویتامین B یک، دو، شش، ویتامین C و ویتامین K است. هنگام خرید طالبی برای اینکه بتوانید یک طالبی شیرین و آبدار را تهیه کنید، باید به این نکات توجه داشته باشید:
ـ اگر طالبی شیرین را نزدیک بینیتان ببرید و آن را بو کنید، عطر و بوی خوشایندی دارد.
ـ یک طالبی خوب باید پوست زبر داشته باشد.
ـ طالبی خوب و شیرین یا زرد متمایل به سبز است یا زردی کمرنگ دارد.
ـ سر طالبی باید نرمتر از بدنه باشد. اگر همه قسمتهای طالبی نرم بود، قطعاً آن طالبی بیش از حد رسیده و ترشیده است.
ـ یک طالبی سالم و شیرین خطوط سبز کمرنگ دارد؛ بنابراین اگر خطوط سبز روی پوست تیرهتر بود، آن طالبی تازه نیست.
۲ ـ بهتر است برای تهیه این اسموتی میوهای از بستنی وانیلی استفاده کنید؛ زیرا سایر بستنیها برای تهیه اسموتی و شیک مناسب نیستند.
۳ ـ این اسموتی را با هر نوع میوه دیگر که دوست دارید هم میتوانید تهیه کنید.